Các tác nhân AI tự trị ngày càng giỏi trong việc tìm kiếm và đề xuất lựa chọn mua sắm, nhưng phần lớn vẫn dừng lại trước bước thanh toán. Fetch.ai cho biết sẽ triển khai một hệ thống thanh toán mới vào năm 2026, cho phép AI thực hiện mua sắm và gửi tiền thay mặt người dùng.
Tính năng dự kiến ra mắt vào tháng 1/2026 nhằm giải quyết một trong những rào cản lớn nhất đối với việc phổ cập AI dạng tác nhân. Hiện nay, dù các hệ thống hướng đến người tiêu dùng có thể gợi ý chuyến bay, khách sạn hay dịch vụ, gần như tất cả vẫn cần con người phê duyệt theo thời gian thực trước khi xử lý thanh toán do rủi ro về bảo mật, trách nhiệm pháp lý và tuân thủ quy định.
Nhà sáng lập kiêm CEO Fetch.ai, ông Humayun Sheikh, cho biết vấn đề không nằm ở việc tiếp cận hạ tầng thanh toán, mà ở cách các hệ thống AI được thiết kế.
“Chúng tôi đã làm việc về điều này ít nhất năm năm, bởi nền kinh tế đang dịch chuyển từ web-first sang AI-first,” Sheikh nói. “Và điều đó chỉ có thể xảy ra khi các tác nhân AI có thể giao tiếp và giao dịch trực tiếp với nhau.”
Thanh toán cho AI, kể cả khi người dùng ngoại tuyến
Chức năng thanh toán mới được tích hợp trên nền tảng ASI:ONE của Fetch.ai, cho phép tác nhân AI đặt dịch vụ, tạo đơn hàng và chuyển tiền ngay cả khi người dùng đang ngoại tuyến. Công ty cho biết sẽ hợp tác với các tổ chức tài chính hiện hữu thay vì tự xây dựng hạ tầng riêng.
“Theo Sheikh, các ‘đường ray’ thanh toán là cần thiết nhưng chưa đủ nếu hệ thống chỉ xử lý được từng tác vụ đơn lẻ. Đó cũng là lý do các hệ thống như ChatGPT chưa thể trực tiếp mua bán.”
Fetch.ai đang tích hợp với hệ thống của Visa, bổ sung các lớp xây dựng niềm tin, bảo mật và KYC. Dù công nghệ đã sẵn sàng, việc triển khai được lùi sang tháng 1 để Visa thực hiện thêm các bước kiểm tra. Hỗ trợ từ Mastercard dự kiến sẽ theo sau.
Để giảm rủi ro, hệ thống sử dụng thông tin thanh toán dùng một lần thay cho số thẻ cố định. Visa sẽ cấp các thông tin tạm thời, chỉ cho phép giao dịch trong phạm vi giá trị và mục đích xác định.
Hỗ trợ thẻ truyền thống và giao dịch on-chain
Nền tảng hỗ trợ cả thanh toán thẻ truyền thống lẫn giao dịch on-chain bằng USDC hoặc FET, token gốc của Fetch.ai. Công ty cho biết họ tránh chuyển khoản ngân hàng trực tiếp do các yêu cầu pháp lý phức tạp hơn.
Fetch.ai cũng tích hợp một lớp định danh, buộc các tác nhân phải hoạt động thay mặt cho người dùng hoặc doanh nghiệp có thể xác thực, thay vì ẩn danh. Cách tiếp cận này xuất hiện trong bối cảnh nhiều nền tảng bán lẻ phản đối các công cụ mua sắm tự động giả lập hành vi con người.
Gần đây, Amazon đã gửi thư yêu cầu Perplexity dừng công cụ Comet, cáo buộc AI này giả dạng người mua sắm và vi phạm điều khoản dịch vụ. Sheikh cho biết các tác nhân của Fetch.ai được thiết kế để hoạt động minh bạch, với danh tính bền vững gắn với từng người dùng cụ thể.
“Khi một tác nhân không hoạt động, chẳng hạn do máy chủ cục bộ bị offline, nó vẫn có ‘hộp thư’. Khi quay lại trực tuyến, nó kiểm tra thông điệp, diễn giải và thực thi hành động,” Sheikh nói.
Bối cảnh nội bộ và định hướng dài hạn
Việc triển khai diễn ra trong lúc Liên minh Artificial Superintelligence (ASI) — do Fetch.ai thành lập cùng SingularityNET và Ocean Protocol năm 2024 — có biến động. Tháng 10/2025, Ocean rút khỏi liên minh do bất đồng về quản lý quỹ và việc đóng cầu nối token.
Bất chấp điều đó, Fetch.ai cho biết vẫn kiên định với mô hình cho phép người dùng và doanh nghiệp tự vận hành tác nhân của riêng mình, thay vì phụ thuộc vào các nền tảng tập trung.
“Chúng tôi cung cấp kiến trúc để mọi người có thể sở hữu và vận hành tác nhân của họ,” Sheikh nói. “Mỗi tác nhân đại diện cho một người dùng xác định.”
- Fetch.ai kiện Ocean Protocol vì bán 263 triệu FET trái phép
- Fetch.ai và Ocean Protocol đạt được thỏa thuận token FET trị giá 120 triệu đô la
Thạch Sanh
